Warmtepompen zijn 30 tot 50% beter voor het klimaat dan gasketels volgens onderzoek aan de Universiteit van Gent, en dat over de hele levensduur van de installatie. Door nieuwe technieken, duurzamere materialen en meer groene elektriciteit verwachten we dat dit verschil nog groter wordt.
Maar goed voor het klimaat is niet altijd hetzelfde als goed voor het milieu. Daarom zijn milieu-impactanalyses interessant, die de totale milieubelasting in kaart brengen en verder gaan dan alleen de CO2-impact en het energieverbruik. Dit soort berekeningen zijn echter complex en afhankelijk van de gebruikte gegevens, die representatief én actueel moeten zijn.
Op basis van zo’n onderzoek aan UGent verscheen in verschillende kranten op 17 oktober een artikel onder de kop “warmtepompen zijn niet beter voor het milieu dan moderne gasketels”. Ondertussen schreven verschillende experten artikels om dit statement recht te zetten.
Ook het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen trekt concreet enkele conclusies uit dit onderzoek, naast de duidelijk positieve impact van warmtepompen op het vlak van klimaat:
1. Volgens de thesis is de totale milieu-impact van een warmtepomp ‘slechts’ 2-12% lager dan een moderne gasketel.
Bij gebrek aan recentere data gebruikten de onderzoekers verouderde gegevens die niet representatief zijn voor moderne warmtepompen. Zo is bij de meeste warmtepompen die momenteel op de markt zijn het rendement hoger, worden koelmiddelen gebruikt met een veel lagere milieubelasting en is ook de milieu-impact van onze stroomvoorziening ondertussen sterk gedaald. De milieu-impact van een warmtepomp die vandaag geïnstalleerd wordt, is dus een stuk lager dan ingeschat tijdens het onderzoek.
2. Op vlak van materiaalgebruik is er zeker nog ruimte voor verbetering
Materiaalkeuze, herstelbaarheid, hergebruik, recyclage… kan nog beter, maar ook daar staat regelgeving en innovatie niet stil. Dat geldt trouwens voor het hele bouwproces. Dit is een thema waar het steunpunt sterk op blijft inzetten.
3. Om de klimaatverandering zo veel mogelijk te beperken, moeten we zo snel mogelijk omschakelen naar fossielvrije verwarming.
Warmtepompen zijn, naast warmtenetten, een belangrijk en realistisch onderdeel in de energietransitie.
Benieuwd naar de reacties op het onderzoek door sectororganisaties, wetenschappelijke instellingen en het Vlaams Energie en Klimaatagentschap?
Lees de repliek van andere organisaties:
Fossielvrij verwarmen is een essentiële bouwsteen van de energietransitie. Het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen blijft de Oost-Vlaming dan ook informeren over gas- en stookolieketels vervangen door warmtepompen via het renovatieadvies en tijdens de infosessies ‘fossielvrij verwarmen’.
We vinden de totale milieu-impact van onze verwarmingsinstallaties belangrijk en nemen deze afwegingen dan ook mee tijdens de infosessies in verschillende Oost-Vlaamse steden en gemeenten.
Kom je licht opsteken en stel al je vragen. Meer info en de komende sessies vind je op onze pagina fossielvrij verwarmen.
Fossielvrij verwarmen
Zeg, hoe oud is je smartphone? En je wagen? Waarschijnlijk weet je makkelijk het antwoord, maar heb je ook enig idee hoe lang je verwarmingsketel er al hangt? En dat een ketel gemiddeld 15 jaar meegaat?
Overweeg je de slimme switch naar een duurzame warmtebron - zoals een waterpomp - wacht dan niet tot je ketel het letterlijk begeven heeft. Neem wat marge zodat je niet gedwongen één op één hoeft te vervangen door opnieuw een fossiele ketel. Komt die tien jaar in zicht, dan kan je al de eerste stappen richting een duurzame thuis zetten.
Huisje, tuintje, pompje?
Investeren in een duurzame warmtebron is investeren in de toekomst!
Hoezo? Omdat het gebruik van fossiele brandstoffen (zoals aardgas en stookolie) in woningen steeds meer beperkt wordt. Dit omwille van hun negatieve invloed op het klimaat en de luchtkwaliteit.
Een duurzame thuis bereik je in drie stappen:
- Isoleer je woning
- Lage-temperatuurverwarming
- Een duurzame warmtebron
Stap 1: Isoleer je woning
De gouden regel: een goed geïsoleerde woning houdt de warmte binnen in de winter en de hitte buiten tijdens de zomer. Let daarbij op voldoende dikte van je isolatie en correcte plaatsing, maar zorg ook voor goede ventilatie.
Met isolatie verhoog je het comfort in je woning, verbruik je minder energie én maak je je woning klaar om over te stappen naar stap 2: lage-temperatuurverwarming.
Daarbij is het belangrijk om vooruit te denken: als je een deel van je woning aanpakt, doe het dan meteen goed: isoleer dat deel grondig en hou rekening met een goede aansluiting op andere delen die je misschien pas later aanpakt (zoals die tussen je dak en muur of je raam en muur). Je ‘bouwschil’ gaat immers een stuk langer mee dan een technische installatie, en zo vermijd je dubbele werken aan eenzelfde onderdeel van je woning.
Even dubbelchecken? Controleer of jouw woning voldoet aan de energiedoelstellingen van 2050. Je vindt er ook heel wat extra tips.
Heb je wat meer hulp nodig? Vraag gratis renovatieadvies of -begeleiding op maat.
Stap 2: Lage temperatuur-verwarming
Traditioneel loopt door een centrale verwarming heet water, van 60 tot 90 graden. Maar in moderne systemen streven we naar een veel lagere temperatuur, onder de 55 graden, of zelfs onder de 40 graden. En dat is niet zomaar, natuurlijk.
De voordelen:
- warmte opwekken gebeurt veel efficiënter
- er is veel minder warmteverlies in de leidingen
- je krijgt een gezellige, gelijk verdeelde woningtemperatuur
- biedt meer opties voor duurzame warmtebronnen
Verwarmen aan lage temperatuur kan perfect met vloer of -wandverwarming, maar lukt ook met (voldoende grote) radiatoren. Ben je benieuwd of jouw woning klaar is voor lage-temperatuur verwarming? Doe de 50-graden test.
Stap 3: Een duurzame warmtebron
Huisje, tuintje, … pompje?
Kan je thuis op een lage temperatuur verwarmen, goed nieuws, dan kom je in aanmerking om over te schakelen op een duurzame, fossielvrije warmtebron. De beste keuze daarvoor hangt af van jouw situatie: kies bijvoorbeeld voor een warmtepomp, of sluit jouw woning aan op een warmtenet.
Wist je dat een warmtepomp driekwart (soms zelfs meer) van zijn energie uit de omgeving (bodem, lucht) haalt? Zo heb je een stuk minder energie nodig om je woning op temperatuur te brengen en houden. Behoorlijk efficiënt dus.
Wil je weten welke warmtebron het beste bij jou past?
>> Ontdek de mogelijkheden.
Goed begonnen is half gewonnen
Een voorbereid mens is er twee waard. Hoe beter de voorbereiding, hoe vlotter de switch naar duurzaam verwarmen loopt. Dit kan je vandaag al doen:
- Steek je licht op tijdens een infosessie
Krijg je graag wat meer informatie? Kom dan naar één van onze gratis infosessies. We geven er verschillende doorheen Oost-Vlaanderen, en af en toe ook online. Bekijk de kalender. We gaan op een laagdrempelige manier in op lage-temperatuurverwarming, warmtepompen, zonneboilers, warmtenetten en meer.
- Achterhaal de leeftijd van je ketel
Op de meeste ketels plakt een “geboortekaartje”, waar je ook het bouwjaar terug vindt. Maar ook aan de hand van het serienummer kan je de leeftijd van je ketel ontcijferen. Ouder dan tien jaar? Tijd om de switch te gaan voorbereiden.
- Doe de 50-graden test
Wil je zeker weten of je al op een lage temperatuur kunt verwarmen? Doe de 50-graden test, zo zie je meteen je opties.